V. KOLĘDY PODKARPACIA, TOM IV OD LEŻAJSKA
Słowo od autora antologii Bartosza Gałązki.
Czwarty tom serii "Kolęd Podkarpacia" jest, jak dotąd, najobszerniejszym tomem z serii, i zarazem największym zbiorem polskich śpiewów kolędowych z żywej tradycji. Region leżajski słynie z bogatej obrzędowości bożonarodzeniowej i noworocznej. Są tu znane liczne kolędy religijne: zarówno apokryficzne, nienotowane w kantyczkach, jak i kantyczkowe pastorałki z lokalnymi melodiami, a obok nich - utwory pochodzące z lokalnej twórczości artystycznej. Region charakteryzuje różnorodność repertuarowa kolęd świeckich, życzących, przeznaczonych dla gospodarzy i młodzieży. Osobny nurt stanowią tu tak zwane pieśni "do kolędy", niebędące kolędami sensu stricto, ale wykonywano je "po kolędzie" pannom, kawalerom i gospodarzom domu. Pieśni te noszą w Leżajskiem różne nazwy ("pod winem", "światówki", "kolądki", "kolędy"...). Tom czwarty, zatytułowany "Od Leżajska", przedstawia repertuar niejednorodnego obszaru etnograficznego: to miejsce, w którym krzyżują się wpływy Lasowiaków i Rzeszowiaków, a muzyczne i literackie wątki z Przeworskiego idą w parze z bardzo wyraźnymi wpływami wschodnimi (Leżajskie obejmuje również ziemie Pogranicza polsko-ruskiego). To wszystko składa się na wyjątkową mozaikę melodii i tekstów. Setki wariantów melodycznych, każdy wart poznania, zapamiętania i śpiewania nie tylko w Leżajskiem.
Przewędrowałem wszystkie wioski powiatu leżajskiego i powiatów sąsiednich, rozmawiając z setkami ludzi, pamiętających dawne kolędy, pastorałki i śpiewy kolędnicze. Nagrałem kilka tysięcy przekazów, spośród których wybrałem ponad 1300, spisałem teksty (zachowując właściwości miejscowych gwar), zapisałem melodie. Powstało dzieło, które nazywam swoim - do tej pory - najważniejszym. Polecamy je Państwa uwadze!
Podstawowy zrąb pracy został wykonany w ramach Stypendium z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które otrzymałem w roku 2013. Ale badania trwały do tego roku.
Zapraszam na wspólne kolędowanie Od Leżajska